| <<<< | RUḊRAIĠEAĊT | >>>> |
Tá ċuid ṁaiṫ anacair ag gaḃáil le foclaiḃ áiriṫe ’san leaḃrán so: táid bun ós cionn le ċéile. Cuir i gcás: aigeá i n-ionad ag a i sna scríḃníḃ; anṡoir, anṡiar i n-ionad anoir, aniar; ċum na háṫa agus ur an áṫa le hais a ċéile; ar leatṫaoib an ċonaire; an ċuraḋ ċalma, agus ceann na curaḋ i mballaiḃ eile. Tá ċsioḃal ann i n-ionad ṡuiḃal; uaiḋe agus uaiḋ; an bantraċt agus an ḃantraċt; leis an gasraḋ, laċroiḋ, marcraḋ, macraḋ, rioġraḋ, aċt gur minic laoċra, macra rioġra ann, leis. Tá i gcoḃair ann agus i gcaḃair; ris a ráiḋtear agus rias a n-abartar; feaca agus facaḋ; braṫ agus braiṫ, ḃíodar agu ḃádar, agus ní ḃfuil go ró-ṁinic. Annsoin tá malairt litriġṫe ar ṁórán focal, dioġal, díoġal, dioġail, díoġailt, cuir i gcás; cúig, cíuge, cóige; diaiḋ, deoiḋ, deoiġ; gé, giḋ, giḋeaḋ; ionsuiḋe, ionnsuiḋe, ionnsuiġe; úiḋ, uiḋ, uiġe; éiriġeadar, eirġeadar; ġaḃadar, ġaḃdar; leaṫ, leiṫ. Ní fearr atá an scéal i dtaoiḃ anmneaċ áiteann ags daoine: Eiḃear, Éiḃear, Éiḃir, Eiṁir, Éiṁir; Deiċne, Deiġċine, Suḃaltaċ, Suḃaltaċ, Sualtaċ, Sualtam; Feirdiaḋ, Feirdia, Firdia, Fear Diaḋ mac Duḃáin, Daṁáin; Clanna Déaġaiḋ, Deaġa; Ultaiġ, Ollataiġ, is maɼ soin de. Ḃí ag beiriḋ i n-ionad ag breiṫ go minic ’san scríbinn: ag beiriḋ ar ċaol coise air, cuir i gcás, aċt d’ḟágas ar lár é. Aċt glacas le fonn le leiṫéid dliġios, fiofruiġios, gluaisios, leigios, tuitios. Tá aḋa mar iolraḋ ann coitċianta: bandlataḋa, builleaḋaiḃ, ridireaḋ- aiḃ, uisceaḋa. Tá tógaiḃ, fágaiḃ agus na fuirmeaċa san de’n ḃréiṫir ann go minic mar atáid i mbéalaiḃ na ndaoine i ḃfo-áit fós. Ní gáḃaḋ mórán do ráḋ i dtaoiḃ ainmneaċ na ndaoine: míniġtear a n-urṁór i Laoi na gCeann. Agus i bpáirt ainmneaċ na n-áiteann, tá Gleann an Eoin, Gleann Mór, Loċ Luaṫa; Maġ Cruinn, Maġ Ḟinn is Tuaim Móna ar an ṡliġe idir Ċruaċain is Tailltin, urṁór na coda eile idir Lusca is Eaṁain Maċa agus eólad d’a ċur ag an aos óg orṫa go fóirleaṫan le tamall. Tá Caṫ Finneaḃra is Caṫ Fionnċoraḋ mar ṁalairt ainmne ar an gcaṫ céadna. Is éigin dom a adṁáil go ḃfuil trí focail ann .i. cimḟiaḋ, croim- ḟaiḋ agus cumscraḋ ná tagann liom a míniuġaḋ, aċt is dóċa naċ misde a ḃfágaint fá’n aimsir. Rud eile: Cé go léiġtear i “nDear-ruaṫar Ċonaill Ċearnaiġ” “nár gaḃaḋ i gcaṫ ná i gcomrac riaṁ air ó ġlac arm gaisce,” tá a ṁalairt le léiġeaṁ i “nOiḋeaḋ Ċonlaoiċ mic Ċon Culainn.” Deall- ruiġeann sé, leis, gur córa an méid atá ar leaṫanaċaiḃ a 97 is a 98 -- ó ḋeareaḋ na filiḋeaċta (97) anuas go dtí “Dála Ċonaill Ċearnaiġ” (98) do ḃeiṫ ar leaṫanċ a 88, roiṁ “Is annsoin ṫáinig Leaḃarċom d’ionsuiḋe Éiṁre.” Tá mo ḃuiḋeaċas ag dul do Ṫorna toisc gur léiġ sé na froṁṫa ḋom go cúramaċ; má tá loċt ’san leaḃrán orm féin is cóir a ċur. |
| <<<< | RUḊRAIĠEAĊT | >>>> |